- दीपः _dīpḥ
- दीपः [दीप्-णिच् अच्]1 A lamp, light; नृपदीपो धनस्नेहं प्रजाभ्यः संहरन्नपि । अन्तरस्थैर्गुणैः शुभ्रैर्लक्ष्यते नैव केनचित् ॥ Pt.1. 221. न हि दीपौ परस्परस्योपकुरुतः Ś. B.; so ज्ञानदीपः &c.-Comp. -अङ्कुर; the flame or light of a lamp; दीपाङ्कुरच्छाया- चञ्चलमाकलय्य Bh.3.68. कुरण्टकविपाण्डुरं दधति धाम दीपाङ्कुराः Vb.-अन्विता 1 the day of new moon (अमा).-2 = दीपाली q. v.-आराधनम् worshipping an idol by waving a light before it.-आलिः, -ली, -आवली, -उत्सवः 1 a row of lights, nocturnal illumination.;-2 parti- cularly, the festival called Diwali held on the night of new moon in आश्विन.-उच्छिष्टम् soot, lamp-black.-कलिका 1 the flame of a lamp.-2 N. of a com. on Yajñavalkya.-किट्टम् lamp-black, soot.-कूपी, -खोरी the wick of a lamp.-द a. one who gives a lamp; दीपद- श्चक्षुरुत्तमम् Ms.4.229.-दण्डः A lamp-post.-ध्वजः 1 lamp-black.-2 lamp-stand.-पुष्पः the Champaka tree.-भाजनम् a lamp; वामनार्चिरिव दीपभाजनम् (अभूत्) R. 19.51.-माला lighting, illumination; अद्यापि तां धवलवेश्मनि रत्नदीपमालामयूखपटलैर्दलितान्धकारे Ch. P.18.-वर्तिः the wick of a lamp.-वृक्षः 1 a lampstand. कनकोज्ज्वलदीप्तदीपवृक्षम् (आसनम्) Bu. Ch.5.44. तथेह पञ्चेन्द्रियदीपवृक्षा ज्ञानप्रदीप्ताः परवन्त एव Mb.12.22.9. A treelike column of building (Mar. दीपमाळ); Rām.2.6.18; also दीपपादय (a candle-stick).-2 a light.-3 a lantern.-4 the tree called devadāru q. v.-शत्रुः a moth.-शिखा 1 the flame of a lamp. अनङ्गमङ्गलावासरत्नदीपशिखामिव Ks.18.77.-2 lamp-black.-शृङ्खला a row of lights, illumination.
Sanskrit-English dictionary. 2013.